Thì hiện tại hoàn thành (Present Perfect Tense) cũng là một điểm ngữ pháp tiếng Anh quan trọng. Hiện tại hoàn thành được sử dụng để diễn tả các hành động hoặc sự kiện xảy ra trong quá khứ và có tác động đến thời điểm hiện tại.
Nắm vững thì HTHT và 12 thì cơ bản trong tiếng Anh là một trong những yếu tố quan trọng trong việc học tập ngữ pháp tiếng Anh. Chính vì vậy, trong bài viết này DOL Grammar sẽ cung cấp đầy đủ về khái niệm và công thức thì hiện tại hoàn thành, đưa ra các dấu hiệu nhận biết và quy tắc chia động từ của Present Perfect. Ngoài ra, một số bài tập đơn giản được DOL tổng hợp sẽ giúp bạn củng cố kiến thức đã được học trong bài. Hãy cùng bắt đầu nhé!
Thì hiện tại hoàn thành (Present perfect) là gì?
Thì hiện tại hoàn thành (Present Perfect Tense) là thì được sử dụng để diễn tả một hành động đã xảy ra trong quá khứ và vẫn còn ảnh hưởng đến hiện tại.
Ví dụ.
I have finished my homework. (Tôi đã làm xong bài tập về nhà.)
It has been 2 months since I first met him. (Đã 2 tháng rồi kể từ lần đầu tiên tôi gặp anh ấy.)
Công thức thì hiện tại hoàn thành
Công thức thì hiện tại hoàn thành cũng tương tự như các thì trong tiếng Anh khác, đều được chia ở 3 thể câu khẳng định, phủ định và nghi vấn.
Đối với thì HTHT, công thức có 2 thành phần quan trọng: một trợ động từ là have/has và một động từ ở dạng quá khứ phân từ (V3).
Dưới đây là bảng công thức chi tiết cho thì hiện tại hoàn thành ở các dạng khẳng định, phủ định và nghi vấn.
Công thức | |
Câu khẳng định | S + has/have + V3/ed Ex: I have seen a tiger before. (Tôi đã nhìn thấy một con cọp trước đây.) |
Câu phủ định | S + has/have + not + V3/ed Ex: He has not heard from her since last year. (Anh ấy đã không nghe tin tức về cô ấy kể từ năm ngoái.) |
Câu nghi vấn Yes-No | Has/Have + S + V3/ed? Ex: Have you ever been to Disneyland? (Bạn đã đến Disneyland bao giờ chưa?) → Yes, I have (Vâng, tôi đã đến rồi.) → No, I have not. (Chưa, tôi chưa đến.) |
Câu nghi vấn Wh- | Wh- + have/has + S + V3/ed? Ex: How much money have you saved for retirement? (Bạn đã tiết kiệm được bao nhiêu tiền cho hưu trí?) |
Lưu ý: Ngoài các trường hợp như trên, bạn cũng có thể sử dụng dạng rút gọn của trợ động từ "has/have" để thể hiện ý nghĩa một cách ngắn gọn và thông dụng trong giao tiếp hàng ngày.
Cụ thể, thay vì sử dụng "have" hoặc "has" hoàn chỉnh, bạn thay thế bằng dạng rút gọn sau.
Dạng thường | Dạng rút gọn | |
Câu khẳng định (have) | You have had enough money to buy the house. | You’ve had enough money to buy the house. |
Câu khẳng định (has) | He has gone to New York to see the new art gallery. | He’s gone to New York to see the new art gallery. |
Câu phủ định (have) | We have not visited our hometown since last month. | We haven’t visited our hometown since last month. |
Câu phủ định (has) | Jane has not read that book before. | Jane hasn’t read that book before. |
Để có thể chia động từ của thì hiện tại hoàn thành ở dạng quá khứ phân từ (V3) một cách chính xác. Bạn cần nắm rõ cách chia động từ thường và động từ bất quy tắc.
Đối với động từ bất quy tắc, bạn cần tra cứu bảng động từ bất quy tắc để biết cách chia dạng quá khứ phân từ của từng động từ.
Thì hiện tại hoàn thành được sử dụng khi nào?
Thì hiện tại hoàn thành trong tiếng Anh thường được sử dụng trong 4 tình huống sau đây.
1. Diễn tả hành động bắt đầu ở quá khứ và đang tiếp tục ở hiện tại
Ví dụ.
They’ve been married for nearly fifty years. (Họ đã kết hôn được 50 năm.)
She has lived in Tokyo all her life. (Cô ấy đã sống cả đời ở Liverpool.)
2. Diễn tả một kinh nghiệm
Khi dùng thì hiện tại hoàn thành để nói về kinh nghiệm hay trải nghiệm thì ta thường dùng các từ như: ever, never, so far, … hay cũng có thể dùng cấu trúc so sánh nhất để diễn đạt.
Ví dụ.
Have you ever met George? Yes, but I’ve never met his wife. (Bạn đã bao giờ gặp George chưa? Có, nhưng tôi chưa bao giờ gặp vợ anh ta)
My last birthday was the worst day I’ve ever had. (Sinh nhật năm ngoái là ngày tệ nhất đời tôi.)
3. Diễn tả một hành động trong quá khứ nhưng ảnh hưởng đến hiện tại
Ví dụ.
I can’t get in my house. I’ve lost my keys. (Tôi không thể vào nhà được. Tôi đánh mất chùm chìa khóa của mình rồi.)
Teresa isn’t at home. I think she has gone shopping. (Teresa không có ở nhà. Tôi nghĩ cô ấy đã đi mua sắm.)
4. Diễn tả một sự việc vừa mới xảy ra và đã kết thúc
Khi dùng thì hiện tại hoàn thành để nói về một sự việc vừa hoàn thành trong quá khứ gần thì ta thường dùng các từ như: recently, just
Ví dụ.
Will Smith has just been banned from attending the Oscars for 10 years. (Will Smith vừa bị cấm tham dự lễ trao giải Oscar trong 10 năm.)
They have just come back from a week in Spain. (Họ vừa trở về sau một tuần ở Tây Ban Nha.)
Lưu ý: Trong một số trường hợp, bạn có thể sử dụng động từ “been” để nói về trải nghiệm đi đến đâu đó của chủ ngữ.
Ví dụ.
Have you ever been to New York? (Bạn đã từng đến New York chưa?)
I've been to Paris several times. (Tôi đã đến Paris vài lần.)
Thuộc nhóm thì hiện tại thường gặp, mặc dù diễn tả những khía cạnh khác nhau về thời gian, nhưng cả thì hiện tại hoàn thành (Present Perfect Tense), hiện tại đơn (Present Simple) cùng với hiện tại hoàn thành tiếp diễn (Present Perfect Continuous) đều có một số điểm chung giống nhau.
Bạn cần hiểu rõ bản chất của từng thì để phân biệt và sử dụng chúng một cách chính xác nhé!
Dấu hiệu nhận biết thì hiện tại hoàn thành
Mỗi thì trong tiếng Anh có những dấu hiệu nhận biết riêng để xác định thì đó trong câu. Với thì hiện tại hoàn thành, có hai dấu hiệu quan trọng giúp bạn nhận biết là: Trạng từ và từ hoặc cụm từ chỉ thời gian.
Nhận biết thì hiện tại hoàn thành qua trạng từ chỉ thời gian
Thì hiện tại hoàn thành thường đi kèm với một số trạng từ chỉ thời gian cụ thể, như sau.
Trạng từ chỉ thời gian | Ý nghĩa | Ví dụ |
since + time | Kể từ khi + mốc thời gian | I haven’t met him since I graduated. (Tôi đã không gặp anh ấy kể từ khi tôi tốt nghiệp.) |
for + time | Trong vòng + khoảng thời gian | I haven’t met him for 4 years. (Tôi đã không gặp anh ấy trong vòng 4 năm rồi.) |
before | Trước đây | I have seen Micheal Jackson before. (Tôi đã gặp Michael Jackson trước đây.) |
time + before | Khoảng thời gian + trước đây. | I have seen Micheal Jackson 5 years before. (Tôi đã gặp Michael Jackson 5 năm trước đây.) |
before + time | Trước khi + mốc thời gian | I have seen Micheal Jackson before 2000. (Tôi đã gặp Michael Jackson 5 năm trước năm 2000.) |
never | Chưa bao giờ | She has never been to Singapore. (Cô ấy chưa bao giờ đến Singapore.) |
already | Đã rồi | I have already played this game. (Tôi đã từng chơi trò chơi này rồi.) |
until | Cho đến + mốc thời gian | We haven’t seen the World Cup until yesterday. (Chúng tôi chưa xem World Cup bao giờ cho đến ngày hôm qua.) |
Nhận biết thì hiện tại hoàn thành qua từ/cụm từ chỉ thời gian
Ngoài trạng từ chỉ thời gian, có một số từ và cụm từ khác thường được sử dụng kèm với thì hiện tại hoàn thành như sau.
Từ/Cụm từ | Ý nghĩa | Ví dụ |
so far | cho tới bây giờ | She has saved $5000 so far. (Cô ấy đã tiết kiệm được 5000 đô la cho tới bây giờ.) |
up to now | cho tới bây giờ | Taylor Swift has been to 100 countries up to now. (Taylor Swift đã đến 100 nước tính đến bây giờ.) |
the first/second/third time | lần thứ nhất/hai/ba… | It was the first time I have tried Coke. (Đó là lần đầu tiên tôi thử uống Coca Cola.) |
just/recently/lately | gần đây | Ms. Sarah has talked with the student recently. (Cô Sarah đã nói chuyện với học sinh gần đây.) |
Nhận biết thì hiện tại hoàn thành qua cấu trúc so sánh nhất
Thì hiện tại hoàn thành thường đi kèm với cấu trúc so sánh nhất: So sánh nhất + Thì hiện tại hoàn thành (ever)
Ví dụ: This is the best present I have ever had. (Đây là phần quà tuyệt nhất tôi từng nhận.)
Quy tắc chia động từ thì hiện tại hoàn thành
Khi sử dụng thì hiện tại hoàn thành, bạn cần lưu ý cách chia quá khứ phân từ cho các động từ. Quá khứ phân từ trong thì hiện tại hoàn thành có sự khác biệt giữa động từ có quy tắc (regular verbs) và động từ bất quy tắc (irregular verbs). Dưới đây là cách chia động từ chính xác cho thì hiện tại hoàn thành.
Chia động từ thì hiện tại hoàn thành với các động từ có quy tắc
Một số động từ khi thêm “ed” sẽ tuân theo một số quy tắc nhất định. DOL Grammar sẽ liệt kê bảng bên dưới để bạn dễ nắm rõ.
Động từ | Nguyên tắc thêm “ed” | Ví dụ |
Động từ một âm tiết kết thúc bằng 3 chữ cái tuân theo dạng “phụ âm - nguyên âm - phụ âm” (cấu trúc phụ nguyên phụ - một nguyên âm kẹp giữa 2 phụ âm). | Nhân đôi phụ âm cuối rồi thêm “ed”. Ví dụ từ “nap” có cấu trúc phụ nguyên phụ (n.a.p) nên ta nhân đôi phụ âm cuối là “p” rồi thêm “ed”. | nap → napped tap → tapped |
Động từ hai âm tiết kết thúc bằng 3 chữ cái tuân theo cấu trúc phụ nguyên phụ, nhấn âm tiết thứ 2. | Nhân đôi phụ âm cuối rồi thêm “ed”. Ví dụ từ “admit” kết thúc bằng cấu trúc phụ nguyên phụ (m.i.t) và nhấn vào âm này (-mit) nên ta nhân đôi phụ âm cuối là “t” rồi thêm “ed”. | admit → admitted permit → permitted |
Động từ hai âm tiết kết thúc bằng cấu trúc phụ nguyên phụ, nhưng nhấn âm tiết thứ 1. | Thêm “ed” phía sau bình thường. | order → ordered open → opened visit → visited |
Động từ kết thúc bằng đuôi “e” | Thêm “d” phía sau | free → freed believe → believed |
Động từ kết thúc bằng cấu trúc “nguyên âm” + “y” | Thêm “ed” phía sau bình thường. Ví dụ từ “play” kết thúc bằng “y” nhưng trước đó là nguyên âm “a” nên ta thêm “ed” bình thường | play → played stray → strayed |
Động từ kết thúc bằng cấu trúc “phụ âm” + “y” | Biến đổi “y” thành “i” rồi thêm “ed” phía sau | try → tried fry → fried study → studied |
Động từ bình thường không thuộc vào các trường hợp được liệt kê bên trên. | Thêm “ed” phía sau bình thường | watch → watched talk → talked |
Chia động từ thì hiện tại hoàn thành với các động từ bất quy tắc khác
Ngoài trường hợp trên, một số động từ không tuân theo quy tắc chia quá khứ phân từ bằng cách thêm "ed". Thay vào đó, chúng có các dạng quá khứ phân từ riêng biệt. Dưới đây là một số động từ bất quy tắc thông dụng và dạng quá khứ phân từ tương ứng của chúng.
Động từ | Thể quá khứ phân từ | Dịch nghĩa |
be | been | là |
eat | eaten | ăn |
drink | drunk | uống |
go | gone | đi |
become | become | trở thành |
do | done | làm gì |
take | taken | lấy |
say | said | nói |
come | come | đến đâu đó |
buy | bought | mua |
bring | brought | đem theo |
build | built | xây |
feel | felt | cảm giác |
break | broken | làm vỡ |
speak | spoken | lên tiếng |
write | written | viết |
drive | driven | lái xe |
see | seen | nhìn thấy |
sing | sung | hát |
fly | flown | bay |
ring | rung | rung |
choose | chosen | lựa chọn |
Động từ Been và Gone (dạng quá khứ phân từ V3 của động từ Be và Go) xuất hiện ở rất nhiều trường hợp sử dụng thì hiện tại hoàn thành. Cách sử dụng của Been và Gone hoàn toàn khác nhau, vì vậy việc nắm rõ 2 động từ này là rất quan trọng để truyền đạt thông tin chính xác và hiệu quả.
Bài tập
Thực hành bài tập thì hiện tại hoàn thành sẽ giúp người học nắm vững cách sử dụng thì này. Việc luyện tập thường xuyên cũng giúp cải thiện khả năng ngôn ngữ và tự tin hơn khi sử dụng tiếng Anh trong mọi tình huống. Đây là một phần quan trọng trong việc học ngôn ngữ và không thể bỏ qua.
Chọn đáp án đúng để hoàn thành các câu sau:
00.
Unfortunately, this position _____ since the beginning of the week.
00.
She _____ on her business plan since the end of last month.
00.
Our son _____ 10 thousand dollars on cars and motorbikes.
00.
_________ a single dollar in sales since you started your own business last year?
00.
Since the beginning of today, we _____ anything yet.
00.
Jim and his friends _____ all the homework before going to school. How hard-working they are!
00.
Her sister is the nicest person I _____.
00.
This is the second time they _____ our store just to take pictures with our clothes.
00.
My friends and I _____ not to go to Hawaii anymore because we don’t have enough money.
00.
Diana _____ to her parents about her scores at school since the beginning of the school year, which is unacceptable.
Tổng kết
Thì hiện tại hoàn thành (Present Perfect) là một trong những thì quan trọng và phổ biến trong 12 thì cơ bản của tiếng Anh. Thông qua bài viết này, DOL Gramamr hy vọng bạn đã nắm rõ được khái niệm, công thức cơ bản, cách sử dụng, nhận biết và cách chia "ed" cho các động từ một cách chính xác. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc cần thêm thông tin về kiến thức tiếng Anh, hãy đón chờ các bài viết tiếp theo từ DOL Grammar hoặc liên hệ với chúng tôi để được tư vấn.